حکایت اسم پایتخت

به طور اتفاقی سر میز شام نشسته بودیم کنار هم. از همان معرفی اولیه، گفتگوی سرخوشانه جدی و شوخی بین ما شروع شد. بقیه آدمهای دور و برمان هم بیشتر به حرف‌های ما گوش می‌دادند و هر از گاهی چیزی اضافه می‌کردند. هلندی بود و در کار سهام‌های اروپایی بازار بورس نیویورک و 12 سال مقیم این شهر. آدم خوش‌مشرب و مطلعی به نظر می‌رسید، از آن اروپایی‌ها که خیلی بیشتر از شهرشان و کشورشان و قاره‌شان پیموده‌اند و دیده‌اند و خوانده‌اند و گذرانده‌اند. من جواب سوالش را، تلقی ایرانی‌ها و امریکایی‌ها از هم، نیمه جدی/شوخی دادم و سر تکان داد که جواب تیزبینانه‌ای بود. تعریف‌مان از ایران رسید به اقتصاد اروپا و وضعیت یونان. در مورد اختلاف‌های فرهنگی داخل اروپا و تاثیرشان روی وضع فعلی روابط کشورها حرف‌های جالبی ‌می‌زد. وضعیت امریکا را از دید خودش سعی ‌کرد تبیین کند. پرسیدم "به نظرت چه شده که مردم اینجا در ظرف این چند دهه به این فرهنگ رسیده‌اند؟" چند لحظه رفت توی فکر و بعد از کمی مکث خیلی ساده گفت "من هنوز آن قدر از این مردم شناخت پیدا نکردم که دلیلش را با قطعیت بدانم".

لبخند زدم از نگاهش در مقایسه با کوه ادعای بعضی از هموطنان محترم. مثلن آن که دو سال رفته بود انگلیس به‌عنوان دانشجوی رشته‌ی گل و بلبل و بعد برگشته بود ایران و داشت در مورد خارج به من آن زمان 12 سال امریکا زندگی کرده و حداقل سی کشور و شهر دیده راهنمایی می‌داد که کجا برای زندگی خوب است. یا دیگری که پایش را امریکا نگذاشته بود با قطعیت حکم می‌داد که کدام شهرش قابل زندگی‌ست و کجایش غیرقابل تحمل است. بماند روزنامه‌های ایران که هر روز پر است از مقاله و تحلیل در باب فرهنگ و سیاست مردم فلان کشور و چند و چون تفکرشان. از ژاپن و استرالیا بگیر تا امریکا و مکزیک و برزیل و گینه جنوبی!

بعضی آدم‌ها هستند سالها می‌گردنند و می‌بینند و می‌خوانند و اذعان دارند که هنوز خیلی چیزها را نمی‌دانند. آن قدر دیده‌اند که می‌دانند دست روی دست زیاد است. آدم been there, done that کم در این دنیا پیدا نمی‌شود. هیچ چیز قطعی نیست و اصولن دانش آدمی نسبی و مدت‌دار است و هر روز ممکن‌ است آنچه آدم درست می‌پنداشته نقض شود یا یکی پیدا شود که بیشتر بداند و توضیح بهتری داشته باشد. این جور آدم‌ها در نگاه‌شان، کلمات‌شان، حتی در لحن‌شان و تاکیدهایشان یک نسبی‌گرایی موج می‌زند، یک فروتنی مستتر است که معاشرت‌شان را خوشایند می‌کند. بعضی‌ها هم مرا یاد آن جوک پاورچین می‌اندازند که در آن بامشاد می‌گفت "می‌خوام برم خارج." مدیری می‌پرسید "تو اصلن می‌دونی خارج کجاست؟!" و بامشاد جواب می‌داد: "بعله، می خوای پایتختش رو بگم؟"
Link .  0 Comments