A Crash Course On Iranian Cinemaٌٰٰ

"بهشون گفتم سینمای ایران فقط کیارستمی و مخملباف نیست. برای اینکه سینمای ایران رو بشناسین باید تاریخ سینمای ایران رو بدونین."این حرف را نادر تکمیل همایون کارگردان فیلم Iran: une révolution cinématographique می‌گوید (نقل به مضمون)، وقتی دارد جریان ساختن این فیلم برای شبکه آرت فرانسه را توضیح می‌دهد.

فیلم داستان بزرگ شدن سینمای ایران را از بدو تولدش تا همین امروز تعریف می‌کند. از هر مقطعی، تکه‌ یا تکه‌هایی از فیلم‌های اثرگذار این سینما را نشان می‌دهد و در مورد تحولات جامعه ایران هم‌زمان حرف می‌زند. لا به لای این کلیپ‌ها، مصاحبه با کارگردان‌ فیلم‌ مربوطه گنجانده شده. خلاصه در عرض یک ساعت و نیم، تقریبن تمام تحولات مهم ایران در دوره پهلوی و بعد از انقلاب از چشم سینما مرور می‌شود. به نظر من، هم کلیپ‌ها و مصاحبه‌ها خوب انتخاب شدند و هم تلفیق با گفتار در مورد وقایع تاریخی هوشمندانه صورت گرفته. فیلم درس تاریخ سینما نمی‌دهد، بلکه سعی می‌کند نشان دهد که مسیر سینمای ایران چقدر تحت تاثیر وقایع روز بوده و خود سینما در تحولات اجتماعی چطور تاثیر گذاشته. به عبارت دیگه چطور و چرا سینمای ایران این مسیر رو طی کرده و به اینجا رسیده. دیدگاه راوی، دیدگاه نسبتن بی‌طرف و متعادلی‌ست و روند کل فیلم سرگرم کننده‌ست و تماشاگر را تا آخر می‌کشاند.

مصاحبه‌ها نه تنها جذاب هستند، بلکه در بسیاری موارد طرز فکر مصاحبه‌شونده را هم نشان می‌دهد. برای ما که همیشه مصاحبه‌های شسته ‌رفته مجله‌های فیلم و هفت و امثالهم را خواندیم، دیدن کارگردان‌های معروف روبروی دوربین و انتخاب بدون ملاحظه کارگردان/تدوین‌گر، عمق فکری‌ و نوع تفکرشون را خوب برملا می‌کند، مثل آن تکه سیگار خواستن کیمیایی در حین مصاحبه و یا ادعاهایی که مخملباف در مورد نحوه ‌ساختن عروسی خوبان می‌کند. محل مصاحبه‌ها هم بر اساس علاقه و نوع کار کارگردان انتخاب شده: از کیمیایی در یک سینمای جنوب شهر بگیر تا بهمن قبادی در کوههای کردستان و یا رخشان بنی اعتماد در کاخ دادگستری. نگاه فیلم به سینمای ایران و کارگردان‌های ایرانی نه یک نگاه منتقدانه از بالاست و نه یک نگاه شیفته از پایین. بلکه یک نگاه مستقل و همراه با اعتماد به نفس و صد البته همراه با یک طنز دلنشین.

حرف‌های تکمیل همایون بعد از فیلم هم کلی جالب بود. از این‌ که امیر نادری 40 روز در نیویورک علافش کرده بوذ برای یک مصاحبه که بالاخره هم انجام نشده، تا این که در ایران ‌9 ماه تمام دنبال کارگردان‌های مختلف می‌دویده که راضی به مصاحبه شوند. همین شده که ساختن فیلم سه سال و نیم طول کشیده و 400 هزار یورو خرج برداشته. تکمیل همایون از اداهای کارگردان‌ها و دردسرهایی که براش درست کردند داستانهای جالبی تعریف می‌کند که کاش می‌شد آ‌نها را هم در فیلم گذاشت!

خلاصه فیلم را ببینید و اگه خود نادر تکمیل همایون را گیر آوردین پای حرفش بشینید.

پ.ن: عکس از سایت First Run / Icarus Films.
Link .  2 Comments