I Hope Bush Listens To Him More!

دموكراسي هيچ ربطي به عقيده ندارد. عقيده از يكسري ارزش‌ها ساخته مي‌شود كه فقط در سبك و سنگين كردن خواسته‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد و انتظاراتي كه مي‌توان از يك نظام سياسي داشت. ولي پراگماتيسم بر فهم يك شخص از امكانات موجود استوار است و اينكه اين فرد چگونه مي‌تواند با استفاده از اين امكانات به حداكثر خواسته‌هاي خود دست پيدا كند.

اين چيزي نيست كه بتوان در كلاس درس به افراد نشان داد. مردم در تمامي كشورها دموكراسي را از طريق عمل ياد مي‌گيرند. درك دموكراسي مثل ياد گرفتن دوچرخه‌سواري است. در بيشتر جهان اسلام نيز بحث در مورد دموكراسي زياد است ولي به عملكردها كمتر توجه مي‌شود.

...


از نظر جنبه تئوريك مباحثي كه روشنفكران ديني مطرح مي‌كنند، قابل توجه است و خيلي از حرف‌هايي كه آقاي دكتر كديور يا آقاي دكتر سروش مطرح مي‌كنند، هم فوق‌العاده قابل توجه است و هم نكات بسيار مهمي را ارائه مي‌كنند و از اين جهت بسياري از مباحث و استدلال‌هاي آنها قابل دفاع است. ولي همانطور كه قبلا گفتم ربط دادن مساله اصلاح مذهبي به دموكراسي بر يك مفروضه استوار است.

مفروضه فوق اين نكته را مطرح مي‌كند كه پيدايش دموكراسي در غرب نتيجه پروتستانتيسم بوده است. ولي تصور من اين است كه نمي‌توان به راحتي صحت اين مفروضه را حتي در مورد غرب اثبات كرد. چرا كه به اعتقاد من رابطه مستقيم و ساده‌اي بين دموكراسي و پروتستانتيسم وجود ندارد چرا كه پروتستانتيسم در دوران لوتر و كالون دموكراتيك نبوده است و چندين سده طول كشيده است تا اصلاح مذهبي توانسته بر دموكراسي تاثير بگذارد و حتي مي‌توان گفت كه پيدايش دموكراسي در غرب مقدم بر روند اصلاح مذهبي بوده است.

...

وقتي دموكراسي به وجود مي‌آيد سير نفوذ از عمل به عقيده خواهد بود. لذا اينكه ما بحث كنيم و بگوييم چگونه عقيده را مي‌توان تغيير داد، صرفا ارزش تئوريك دارد. سرانجام بحث من اين است كه عمل در جهان اسلام از حوزه نظر جلو زده است. در جايي كه عمل وجود دارد، اين حوزه عمل است كه بر عقيده نفوذ پيدا مي‌كند.

...

از طرف ديگر مواردي را نيز شاهد هستيم كه دموكراسي بدون اصلاح مذهبي رخ داده است. مثل هند يا كاتوليك‌هايي كه قبل از رفرم مذهبي در اروپا زندگي مي‌كردند. بنابراين مباحث روشنفكران ديني از جنبه تئوريك و سير تاريخي و فكري اسلام قابل توجه است ولي ربط دادن اين بحث بزرگ نظري به پيدايش دموكراسي قابل دفاع نيست.

از مصاحبه ولی نصر با هم‌میهن .

واو! چرا ما تئوریسین عمل‌گرای باسواد مثل ولی نصر این همه کم داریم؟
Link .  0 Comments